μικροσωληνίσκοι

Σχηματισμοί των ζωϊκών και των φυτικών κυττάρων, ορατοί μόνο με το ηλεκτρονικό μικροσκόπιο. Η ανάκαλυψή τους έγινε το 1936, ταυτόχρονα στα ζωϊκά και στα φυτικά κύτταρα. Ο ρόλος των μ. στο κύτταρο φαίνεται ότι είναι σημαντικός. Η λειτουργία τους είναι διπλή: δομική και κινητική. Η δομική λειτουργία των μ. βρίσκεται στον κυτταροσκελετικό τους ρόλο. Έτσι, σε κύτταρα που δεν έχουν τοίχωμα, όπως είναι τα ζωϊκά, η σταθερότητα του σχήματος των κυττάρων εξασφαλίζεται από τους κυτοπλασματικούς μ. Στα φυτικά κύτταρα, που περιβάλλονται από το κυτταρικό τοίχωμα φαίνεται ότι οι μ. συμμετέχουν στον σχηματισμό του τοιχώματος παίζοντας έτσι σαφή κυτταρομορφογενετικό ρόλο. Η κινητική τους λειτουργία είναι πολλαπλή. Η πρώτη, που είναι βασική για τον κύκλο ζωής των ευκαρυωτικών κυττάρων, σχετίζεται με τον τρόπο διαχωρισμού των χρωματοσωμάτων κατά τη μίτωση. Τα ινίδια της μιτωτικής ατράκτου συγκροτούνται από πολλούς μ. το καθένα. Τα ινίδια αυτά είναι δύο ειδών: εκείνα που ξεκινούν από τον ένα πόλο και καταλήγουν στον άλλο πόλο της ατράκτου και εκείνα που αρχίζουν από τον ένα πόλο και καταλήγουν στα χρωμοσώματα. Εκτός από τη συμμετοχή των μ. στον διαχωρισμό των χρωμοσωμάτων κατά τη μίτωση, υποστηρίζεται η άποψη ότι οι μ. συμμετέχουν στην κίνηση υλικών μέσα στο ίδιο κύτταρο.